İlaçta yerli üretimin payı artıyor
Türkiye ilaç endüstrisi günümüzde yaklaşık 47 bin 500 kişiye istihdam sağlıyor. Geçtiğimiz yıl sonu itibarıyla sektörde 870 kuruluş, uluslararası standartlarda üretim yapan 109 ilaç ve radyofarmasötik ilaç üretim tesisi, 4 özel tıbbi amaçlı diyet gıda tesisi ile 13 ham madde üretim tesisi bulunuyor. 185 ülkeye ihracat sağlayan ilaç sektörü, iç pazarda ise yılda yaklaşık 15 bin ürün satışı yapıyor.
İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası’nın hazırladığı ‘2023 Türkiye İlaç Sektörü Raporu’na göre, Türkiye pazarında 230 distribütör firma satış gerçekleştiriyor. 38 firmanın ürün yelpazesi sadece ithal ilaçlardan oluşurken, 121 firma sadece imal ilaçlarla pazarda bulunuyor. Pazarda yer alan ilaçların yüzde 60‘ına sahip 71 firmanın ise hem ithal hem imal ilacı bulunuyor ve pazarın değerde ve hacimde yüzde 68’ini temsil ediyor. Raporda, şlaç sektöründe 2023 yılı değer ölçeğindeki büyümede en büyük etken, yüzde 81,6 ile fiyat artışları olarak gösteriliyor.
Türkiye pazarında ithal ilaçların pazar büyüklüğü geçtiğimiz yıl yüzde 78,5 artış oranı ile 88,9 milyar TL’ye ulaştı. Bunun yanında yerli üretim ilaçlar payı ise yüzde 103,5 büyüme oranıyla 122,1 milyar TL’ye yükseldi. 2015-2023 yılları arası dönemde imal ilaçlar değerde yüzde 1.533,5 artış görülürken, bileşik bazda yıllık büyüme (CAGR) yüzde 41,8 düzeyinde gerçekleşti. 2015-2023 yılları arasındaki enflasyondan arındırılmış reel büyüme ise yüzde 53,1 büyümeye işaret etti. 2015-2023 yılları arası dönemde ise ithal ilaçlarda kutu bazında yüzde 46,7 oranında azalma yaşandı.
Türkiye ilaç ve tıbbi sağlık ürünleri pazarı, 2023 yılı hastane ve eczane kanalı değer ölçeği üzerinden yüzde 90,4 büyüme ile 231,5 milyar TL’ye seviyesi yakalandı. Kutu ölçeğinde ise yüzde 3,6 büyüme ile 2,93 milyar kutuya ulaşıldı. 2023 yılında 297 adedi konvansiyonel, 41 adedi biyoteknolojik olmak üzere toplamda 338 adet yeni ilaç pazara girerken, büyümeye 2,1 puanlık (2,3 milyar TL) katkı sağlandı.
İlaç pazarı içinde geri ödeme kapsamında yer alan ilaçların pazar değeri 2023 yılında 199 milyar TL olarak gerçekleşti. Bir başka deyişle, pazarda satılan ilaçların değer bazında yüzde 94,3’ü geri ödeme kapsamında kullanılan ilaçlardan oluşturdu. İlaç endüstrisindeki büyümenin etkenlerinde ilk sırayı yüzde 81,6 ile fiyat artışları aldı.
İlaç ihracatı, 2023 yılında yüzde 16,2 büyüme oranıyla 2,23 milyar dolara tırmandı. İlaç endüstrisinin kilogram başı ihracat değeri de 1,57 dolara yükseldi. İthalat ise, yüzde 7,8 oranında artarak 5,74 milyar dolar seviyesine çıktı. 2023 yılında Avrupa Birliği (AB), Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT), Kuzey Afrika ve Orta Doğu ülkeleri başta olmak üzere yaklaşık 185 ülkeye ihracat yaptı. İhracatta 458 milyon dolarla Güney Kore zirvede yer aldı. Bu ülkeyi, 169 miyon dolarla Macaristan, ve 140 milyon dolarla Gürcistan izledi.
